نماز و فواید آن برای انسان :

نماز موجب یاد خداست:

یاد خدا بهترین وسیله براى خویشتن دارى و کنترل غرایز سرکش و جلوگیرى از روح طغیان است. نمازگزار همواره به یاد خدا مى باشد، خدایى که از تمام کارهاى کوچک وبزرگ ما آگاه است، خدایى که از آنچه در زوایاى روان ما وجود دارد و یا ازاندیشه ما مى گذرد، مطلع و با خبر است و کمترین اثر یاد خدا این است که به خودکامگى انسان و هوسهاى وى اعتدال مى بخشد، چنان که غفلت از یاد خدا و بى خبرى از پاداشها و کیفرهاى او، موجب تیرگى عقل و خرد و کم فروغى آن مى شود. انسان غافل از خدا در عاقبت اعمال و کردار خود نمى اندیشد و براى ارضاى تمایلات و غرایز سرکش خود حد و مرزى را نمى شناسد و این نماز است که او را در شبانه روزپنج بار به یاد خدا مى اندازد و تیرگى غفلت را از روح و روانش پاک مى سازد. به راستى، انسان که پایه حکومت غرایز در کانون وجود او مستحکم است، بهترین راه براى کنترل غرایز و خواستهاى مرز نشناس او همان یاد خدا، یاد کیفرهاى خطاکاران و حسابهاى دقیق و اشتباه ناپذیر آن مى باشد. از این نظر قرآن یکى ازاسرار نماز را یاد خدا معرفى مى کند: اقم الصلوه لذکرى نماز را براى یاد من بپا دار.

2- دورى از گناه:

نمازگزار ناچار است که براى صحت و قبولى نماز خود از بسیارى از گناهان اجتناب ورزد؛ مثلا، یکى از شرایط نماز مشروع بودن و مباح بودن تمام وسایلى است که در آن به کار مى رود، مانند آب وضو و غسل، جامه اى که با آن نمازمى گزارد و مکان نمازگزار، این موضوع سبب مى شود که گرد حرام نرود و در کار وکسب خود از هر نوع حرام اجتناب نماید؛ زیرا بسیار مشکل است که یک فرد تنها درامور مربوط به نماز به حلال بودن آنها مقید شود و در موارد دیگر بى پروا باشد. گویا آیه زیر به همین نکته اشاره مى کند و مى فرماید: «ان الصلوه تنهى عن الفحشاء و المنکر که نماز (انسان را) از زشتیها و گناه باز مى دارد».) 2 (بالاخص اگر نمازگزار متوجه باشد که شرط قبولى نماز در پیشگاه خداوند این است که نمازگزار زکات و حقوق مستمندان را بپردازد؛ غیبت نکند؛ از تکبر و حسد بپرهیزد؛ از مشروبات الکلى اجتناب نماید و با حضور قلب و توجه و نیت پاک به درگاه خدا رو آورد و به این ترتیب نمازگزار حقیقى ناگزیر است تمام این امور رارعایت کند.

روى همین جهات، پیامبر گرامى ما صلى اللّه علیه و آله و سلم مى فرماید: نماز چون نهر آب صافى است که انسان خود را در آن شست وشو مى دهد؛ اگر کسى در شبانه روز پنج مرتبه خود را با آب پاک شست وشو دهد، هرگز بدن اوآلوده و کثیف نمى شود. همچنین کسى که در شبانه روز پنج مرتبه نماز بخواند و قلب خود را در این چشمه صاف معنوى شست وشو دهد، هرگز آلودگى گناه بر دل و جان اونمى نشیند.

3- نظافت و بهداشت:

از آنجا که نمازگزار در برخى از مواقع همه بدن را باید به عنوان غسل بشوید و معمولا در شبانه روز چند بار وضو بگیرد و پیش از غسل ووضو تمام بدن خود را از هر نوع کثافت و آلودگى پاک سازد؛ ناچار یک فرد تمیز ونظیف خواهد بود. از این نظر نماز به بهداشت و موضوع نظافت که یک امر حیاتى است کمک مى کند.

4- انضباط و وقت شناسى: نمازهاى اسلامى هر کدام براى خود وقت مخصوص و معینى دارد و فرد نمازگزار باید نمازهاى خود را در آن اوقات بخواند، لذا این عبادت اسلامى به انضباط و وقت شناسى کمک موثرى مى کند. بالاخص که نمازگزار باید براى اداى فریضه صبح پیش از طلوع آفتاب از خواب برخیزد، طبعا یک چنین فردى گذشته از این که از هواى پاک و نسیم صبحگاهان استفاده مى نماید، به موقع فعالیتهاى مثبت زندگى را آغاز مى کند. آثار فردى و تربیتى نماز به آنچه که گفته شد منحصر نیست؛ ولى این نمونه مى تواند نشانه اسرار بزرگ این عبادت بزرگ اسلامى باشد. اسرار اجتماعى نمازنماز در اوقات معین نمودارى از وحدت و یگانگى ملت بزرگ اسلام است؛ زیرا همه مسلمانها در وقتهاى مخصوصى رو به قبله ایستاده و با آداب خاصى خداوند جهان رامى پرستند، این خود نمونه

بزرگى از اتحاد و یگانگى ملتى است که اسلام همه را به وسیله آن عبادت متحد و متشکل نموده است. هرگاه این نمازها به صورت جماعت برگزار گردد، روح وحدت و اتحاد و مساوات وبرابرى، از صفهاى منظم و فشرده نمازگزاران نمایان خواهد بود و اهمیت این اتحادو یگانگى معنوى نیازى به توضیح ندارد. گرچه اسرار و فواید اجتماعى و تربیتى نماز منحصر به اینها نیست، ولى همین قدر روشنگر عظمت و اسرار خطیر این فریضه الهى مى باشد.